به نقل از «جماران»

وزیر اقتصاد: دولت به دنبال تثبیت نرخ ارز روی یک رقم خاص نیست/ باید بین گلایه‌های مردم از شرایط اقتصادی و برخی از بدخواهی‌ها و هجمه‌های غیرمنصفانه تمایز قائل شویم

تاریخ انتشار: ۱۸ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۸۸۵۸۰

به گزارش جماران؛ به نقل از فارس، سخنگوی اقتصادی دولت گفت: دولت به دنبال تثبیت نرخ از روی یک رقم خاص نیست و به دنبال ایجاد ثبات بازار ارز در حول سامانه نیما است.

سید احسان خاندوزی سخنگوی اقتصادی دولت شامگاه امشب شنبه (17 دی‌ماه) در گفت‌وگوی ویژه خبری، گفت: با توجه به اینکه کشور از سال ۹۷ تا ۱۴۰۱ یک دوره تورمی چهار ساله را پشت سر گذاشته، ستاد اقتصادی دولت به دنبال این است که همه ابزارها برای مهار تورم را در دست بگیرد و اول هم از دولت شروع و سعی کرد کسری‌های بودجه خود دولت را مدیریت کند و دوم، از شبکه بانکی شروع و خلق پول بی‌ضابطه در شبکه بانکی کشور را مدیریت کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: در سومین مورد هم سعی شد عواملی که می‌توانست موجب انتظارات تورمی در آینده شود، مانند موضوع ارز را مدیریت کند؛ متاسفانه در آبان و آذر تا امروز دچار نوساناتی در بازار ارز شدیم. سیاست ستاد اقتصادی دولت در حوزه ارز ایجاد ثبات در بازار ارز است.

سخنگوی اقتصادی دولت خاطرنشان کرد: دولت به دنبال تثبیت نرخ از روی یک رقم خاص نیست و به دنبال ایجاد ثبات بازار ارز در حول سامانه نیما است. ما باید بتوانیم اکثریت واردات کشور را در سامانه نیما و با نرخی که در این سامانه براساس اقتضای اقتصاد کشور تعیین می‌شود، مدیریت کنیم و هم صادرکنندگان و هم واردکنندگان، ارزهای خود را به سامانه نیما بیاورند، بنابراین اکثریت کالاهای کشور از سامانه نیما و با نرخ‌هایی که بانک مرکزی مدیریت خواهد کرد، وارد می‌شود.

خاندوزی بیان کرد: بیش از ۸۰ درصد کل نیاز بازار ارز کشور در سامانه‌های نیما و ثنا تأمین می‌شود که شامل نیازهای حواله واردات کالاها یا نیازهای ارز مسافری مردم است و بخش دیگری از نیازهای ارزی ما در سامانه نیما و بازار متشکل جواب داده نمی‌شود، مانند واردات کالای غیررسمی که در بازار غیررسمی می‌رود. درصد دیگر نیز باقی می‌ماند که خرید و فروش‌ها در کانال‌های فردایی ارز است، یعنی معادلات کاغذی که در این کانال ها انجام می‌شود و مجموعه آن با ارز بازار غیررسمی حدود ۱۵ درصد مجموع ارزی است که در کل کشور معامله می‌شود.

وی ادامه داد: آن چیزی که در شبکه‌ها و کانال‌ها گفته می‌شود که دلار به ۴۰ هزار تومان رسیده یا پایین آمده، بخشی از نیازهای ارزی ما است که در آن کانال‌های معاملات کاغذی فردایی انجام می‌شود که بسیار کوچک است، یا آن چیزی است که ارز غیررسمی کالاهای قاچاق ما را پشتیبانی می‌کند، در حالی که آن به عنوان یک پیشرو و یک نماگر، ذهنیت‌ها و انتظارات را تغییر می‌دهد.

سخنگوی اقتصادی دولت اظهار کرد: معتقدم بانک مرکزی و اهالی کسب و کار و تجارت کشور این روشنگری را به خوبی انجام دهند که دقیقاً مشخص شود چه بخشی از نیاز بازار ارز از طریق سامانه نیما تأمین می‌شود و چه بخش کوچکی از تجارت و بازار غیررسمی ما، از این نرخ ها تبعیت می‌کند.

خاندوزی در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا با تغییر رئیس کل بانک مرکزی سیاست‌های بانک مرکزی نیز تغییر می‌کند، گفت: دستورکار جدیدی که در دولت و بانک مرکزی در پیش گرفته شده، اجرای تدابیری جدید با تیم جدید است. بنای دولت و بانک مرکزی این است که تقاضاهای ارز را مدیریت کند.

خاندوزی اضافه کرد: بخشی از مشکلاتی که در حوزه ارز در آبان و آذر شکل گرفته بود، ناشی از اشتباه تخصیصی بود که در یکی از زیرمجموعه‌های بانک مرکزی صورت گرفته و موجب شده بود ما مدت کوتاهی در مورد تقاضای واردات کالاهایی که می‌خواستند حتماً با درهم وارد شوند، دچار مشکل شویم و چون در آن ایام درهم کم بود، باعث شده بود که این طور القا شود که کشور ارز کم دارد.

سخنگوی اقتصادی دولت بیان کرد: رفع این ایرادات مدیریتی که همه ارزها خود را به سامانه نیما بازگردانند و واردات رسمی از سامانه نیما تغذیه شود و در مقابل شرکت‌هایی که متخلف هستند بانک مرکزی جدیت به خرج دهد و همچنین ما تخصیص ارزی داشته باشیم، جزو اقدامات و سیاست‌های جدیدی است که صورت می‌گیرد.

وی درباره کانال‌های فردایی ارز نیز، تصریح کرد: این کانال‌ها نه در ایام عادی، بلکه در روزهای تعطیل که در تمام دنیا بازار تعطیل است، در برخی موارد ساعت هشت و ده روز تعطیل قیمت‌ها را بالاها می‌برند، در حالی که مدیر آن کانال یک آقایی است که در استانبول حضور دارد و این کاملا حکایت از این می‌کند که ما در جنگ شناختی ویژه قرار داریم که ساعت ۱۰ صبح روز جمعه که اصلاً معلوم نیست چقدر خرید و فروش واقعی صورت می‌گیرد، قیمت بالا و پایین می‌رود.

سخنگوی اقتصادی دولت افزود: در چنین شرایطی که مردم و فعالان اقتصادی آگاه شدند چقدر از این افزایش‌ها انتظاری و روانی است که فقط در این دو سه ماه دامن خورد و بخشی هم به ایراداتی برمی‌گردد که در خودِ سیاست‌گذاری‌ها وجود داشت، عزم دولت و تعهد بانک مرکزی این است که کمک کنند با این سیاست جدید و اجماع نظری که شکل گرفته، شاهد ثبات در بازار ارز باشیم.

__

خاندوزی در مورد اینکه گفته می‌شود دولت برای اداره اقتصاد برنامه مشخصی ندارد، تصریح کرد: باید بین گلایه‌های مردم از شرایط اقتصادی (به ویژه در دو سه ماه اخیر، چرا که در ماه‌های اخیر ثبات نسبی داشتیم) و برخی از بدخواهی‌ها و هجمه‌های غیرمنصفانه تمایز قائل شویم. گلایه مردم کاملا به حق و درست است، قیمت مسکن و ارز برای مردم مهم است، انتقادها نسبت به افزایش قیمت گوشت به‌حق است و دولت برای مدیریت این مسائل تلاش می‌کند.

وی با تأکید بر اینکه سمت و سوی برنامه‌های دولت برای حل مشکلات است، گفت: در بهمن سال ۷۴ قله تورمی داشتیم، در شهریور ۱۴۰۰ نیز قله تورم دیگری داشتیم که ۵۹/۳ درصد است، امروز وضعیت تورمی کشور ما نسبت به هر دو قله تورمی در وضعیت پایین‌تری است، هر چند که بهینه نیست؛ برای دولت تورم ۴۰ درصدی هم مطلوب نیست و تمام سیاست‌های دولت این است که حتما در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ به طور مستمر این تورم کاهش یابد.

سخنگوی اقتصادی دولت تصریح کرد: در همان ۶ ماه آغاز به کار دولت سیزدهم، تورم نقطه به نقطه حدود بیست درصد کاهش داشت، اما شرایط سال ۱۴۰۱ به‌گونه‌ای پیش رفت که شرایط به وضعیت امروزی برسد.

خاندوزی افزود: طبق آمار در بدترین نقطه نیستیم، اما اوضاع در مسیر بهبود است. تورم ۴۰ درصدی مطلوب دولت سیزدهم نیست، اما به طور مستمر در حال کاهش سرعت تورم هستیم، برای کاهش فشار تورمی اول از خودِ دولت و به‌کارگیری سیاست‌های خودکنترلی دولت و سخت‌گیری بر وزارتخانه‌ها آغاز کرده‌ایم.

وی گفت: دولت قبل، سال گذشته ۵۴ همت در ماه‌های اول از بانک‌ مرکزی استقراض کرد، در حالی که مجموع تنخواهی که دولت سیزدهم در سالجاری از بانک مرکزی استفاده کرده، کمتر از ۸ همت است. دولت در ابتدا اصلاحات را از خودش و سپس از شبکه بانکی کشور و مقابله با خلق پول بی‌ضابطه توسط برخی بانک‌ها آغاز کرد.

سخنگوی اقتصادی دولت در واکنش به اینکه گفته می‌شود دولت باعث و بانی افزایش نرخ ارز است، افزود: دولت اساسا ارز را با نرخ‌های فردایی عرضه نمی‌کند که با بالا رفتن قیمت آن، به سود برسد. حتما به نفع دولت است که برای فعالان اقتصادی ثبات ایجاد کند.

خاندوزی با اشاره به اقداماتی که برای کاهش فشار به مردم اتخاذ شده است، گفت: افزایش یارانه دهک‌های پایین جامعه، رایگان شدن گاز مصرفی برای کم‌مصرف‌ها و مناطق محروم، بیمه رایگان درمانی برای ده میلیون نفر، از جمله سیاست‌هایی است که دنبال شده تا فشار از مردم کاسته شود. براساس شواهدی که از اطلاعات اقتصادی مشهود است، پیش‌بینی می‌کنیم نابرابری‌ها کاهش بیشتری پیدا کند.

وی ادامه داد:‌ بخشی از هجمه‌ها به دولت برای این است که بگویند تا زمانی که مسائل خارجی حل نشود، نمی‌توانید اقتصاد ایران را اداره کنید، البته از تعامل با همه اقتصادهای دنیا استقبال می‌کنیم؛ اما مسأله ما چک بلامحلی است که دولت قبل کشید و نتوانست آن را وصول کند، وگرنه منافع تمام مذاکرات نصیب کشور ما می‌شد، الان هم که دولت سیزدهم در مسیر ادامه مذاکرات است می‌خواهد چک با پشتوانه برای مردم ایران نقد کند.

سخنگوی اقتصادی دولت با بیان اینکه صادرات در ده ماهه امسال افزایش پیدا کرده است تصریح کرد: که این افزایش، هم به لحاظ حجم صادرات و هم ارزش صادرات بوده است، ترانزیت بیش از ۸ درصد افزایش داشته است. که نشان دهنده تعامل کشور با همکاری با سایر کشورهاست.

وزیر اقتصاد گفت: برخی از هجمه‌ها هم به دلیل ویژه‌خواری است، موضع دولت در قبال ابربدهکاران، فرارهای مالیاتی، امضاهای طلایی و... بخشی از این هجمه‌ها به دلیل از دست رفتن منافع است.

خاندوزی در مورد بدون برنامه بودن دولت در حوزه اقتصادی تصریح کرد: آیا بدون برنامه می‌شود ۲۰۰ هزار مجوز کسب‌ و کار صادر کرد و نرخ بیکاری را به ۸/۹ درصد کاهش داد؟ تورم پیش‌رو کاهش یافته که نشان می‌دهد مسیر رو به بهبود است.

منبع: جماران

کلیدواژه: افغانستان سهام عدالت لیگ برتر لیگ قهرمانان واردات خودرو جام جهانی 2022 قطر ویروس کرونا بانک مرکزی نرخ ارز احسان خاندوزی نرخ ارز آزاد افغانستان سهام عدالت لیگ برتر لیگ قهرمانان واردات خودرو جام جهانی 2022 قطر ویروس کرونا سخنگوی اقتصادی دولت دولت به دنبال سامانه نیما دولت سیزدهم بانک مرکزی بازار ارز کانال ها هجمه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۸۸۵۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چرا ایران تحریم‌ناپذیر است؟

ایران تحریم‌ناپذیر است. این گزاره قابل تامل و مهمی است که رئیس‌جمهوری روز یکشنبه در افتتاحیه نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی (ایران اکسپو ۲۰۲۴) بیان و در تبیین چرایی آن هم به این موضوع اشاره کرد که جوانان و متخصصان داخلی، در سال‌های گذشته توانسته‌اند با نوآوری و ابتکار‌های خاص علاوه بر تامین نیاز‌های ضروری کشور، دریچه‌های صادراتی جدید به روی دنیا باز کنند. رئیس‌جمهوری همچنین با تاکید بر اینکه برگزاری نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی گواه تحریم‌ناپذیر‌بودن جمهوری اسلامی ایران است، گفت: «تحریم در ایران اسلامی با اراده پولادین مردم هرگز به نتیجه نرسیده و پس از این هم نخواهد رسید. برگزاری این نمایشگاه همچنین نشان‌دهنده آن است که طرح‌های شیطانی منزوی‌کردن ایران هرگز به نتیجه نرسیده و نخواهد رسید.»

رئیسی همچنین این نمایشگاه را رونمایی از دستاورد‌ها و توانمندی‌های جوانان کشورمان در تلاش برای تبدیل تحریم‌ها و تهدید‌ها به فرصت، توصیف و تصریح کرد: «به تعبیر دیگر ترجمان این نمایشگاه و رویداد بزرگ اقتصادی آن است که ما توانستیم و باز نیز می‌توانیم.» بر این اساس، اظهارات رئیسی را می‌توان بازتاب تغییر و تحولات سرنوشت‌ساز سال‌های اخیر اقتصاد ایران دانست، یعنی دقیقا همان نقطه عطفی که طراحان و معماران تحریم‌های یکجانبه و حداکثری گمان می‌کردند با به راه انداختن آنچه کارزار فشار حداکثری نام گذاشتند، می‌توانند جریان تولید و تجارت را در کشور به کلی فلج کنند و درنهایت به خواسته خود که همان از بین بردن توان سیاسی و نظامی کشور بود، دست پیدا کنند و مردم را در برابر حاکمیت قرار دهند، اما کارنامه سال‌های اخیر نشانگر شکست ابرتحریم‌هایی است که به گمان تحلیلگران بین‌المللی اگر نسبت به هر کشوری اعمال شده بود، فروپاشی ساختار اقتصادی آن کشور ظرف چندماه قطعی بود.

هدف‌گذاری ایران برای اقتصاد عاری از نفت

برهمین اساس، رهبر انقلاب نیز در سال ۹۸ و در اوج فشار‌های تحریمی در یکی از بیانات خود فرمودند: همین تحریم می‌تواند یک فرصت باشد که [پیش از این هم]بوده و بعد از این هم می‌تواند فرصت باشد. می‌تواند اقتصاد کشور را از اتکا به نفت نجات دهد و بند ناف اقتصاد را از نفت قطع کند. عمده مشکلات اقتصادی ما به خاطر وابستگی به نفت است. وابستگی به نفت باعث شده که برای پیشرفت کشور، استعداد و نیروی داخل توجه چندانی نشود اگر بتوانیم این کار را بکنیم، بهترین فرصت را به دست آورده‌ایم. باهوش‌های آمریکایی‌ها هم توجه به این نکته دارند و دیدم در گزارشی توصیه کرده بودند که نگذاریم ایران اقتصاد بدون نفت را تجربه کند، یک راه پشتی درست کنید که ایران به‌کلی از نفت منقطع نشود، چون می‌رود به‌کلی دنبال اقتصاد غیرنفتی.

ناکامی نقشه فروپاشی با وجود کاهش کیفیت زندگی مردم

به باور کارشناسان، هرچند ایران در طول ۴۵ سال گذشته عملا زیر شدیدترین فشار‌های تحریمی آمریکا و اروپا قرار داشته است، اما از سال ۲۰۱۱ و اعمال تحریم‌های نفتی که سودای صفرشدن صادرات نفت را داشت، این استراتژی دنبال می‌شد که قطع کامل درآمد‌های ارزی حاصل از فروش نفت آن هم در شرایطی که بیش از ٩٠درصد بودجه وابسته به آن بود، حتی امور روزمره مردم هم دچار آسیب جدی شود تا در سایه وقوع آشوب‌های داخلی و سرخوردگی از ناتوانی در تهیه دارو و غذا، خواسته‌های نامشروع غرب از جمهوری اسلامی پای میز مذاکره تحمیلی وصول شود. در هر صورت با عبور از سال‌های سخت تحمل فشار‌های بیرونی، نقشه شوم طراحان تحریم آنطور که انتظار داشتند پیش نرفت و ایران توانست با بهره‌گیری از توان داخلی و ایجاد فرصت‌های جدید نیاز‌های فوری را برطرف کند.

برای نمونه طراحان تحریم بنا داشتند صنایع مادر کشور نظیر نفت، پتروشیمی، خودروسازی، فولاد، لوازم خانگی، سیمان و... را از کار بیندازند، اما در نقطه مقابل پیش گرفتن راهبرد‌های جدید نه‌تنها این صنایع را از کار نینداخت که حتی برآیند یک دهه گذشته نشان می‌دهد در برخی از حوزه‌ها تحریم به جای نغمت به نعمت تبدیل شد و استعداد‌هایی بروز پیدا کرد که در شرایط عادی هیچگاه مجال بروز آن پیدا نمی‌شد. البته ناگفته پیداست که هرچند آرزوی خام‌فروپاشی اقتصاد ایران نقش بر آب شده، اما تحریم اساسا آسیب‌هایی به کیفیت زندگی مردم هم زده و رشد اقتصادی کشور هم به ویژه در دهه ٩٠ برمبنای برنامه‌های توسعه و سند چشم‌انداز پیش نرفته که این مسئله در واقع همان محروم‌ماندن کشور از درآمد‌های ارزی مناسب و یا بسیاری از تکنولوژی‌های جدید جهانی در بخش صنعت است. برای مثال مطابق آمار‌ها در سال ٢٠٢١ رقم درآمد سرانه ملی مردم ایران ٥٣٤٣ دلار اعلام شده بود که مطمئنا اگر جریان تحریم‌های یکجانبه نبود رفاه ایرانیان در وضعیت دیگری قرار داشت. به‌علاوه در دیگر شاخص‌های کلان مانند نرخ ارز، تورم، بیکاری و تشکیل سرمایه جدید هم اوضاع باب میل مردم و سیاست‌گذاران نبوده است. البته بخش بزرگی از شوک‌های وارد شده به اقتصاد ایران زیرپوست تحریم‌ها، همان مصیبت تک‌محصولی و نفتی بودن اقتصاد کشور بوده که چالش‌های بزرگی برای کشور ایجاد کرده است.

تنوع بخشیدن به محصولات صادراتی ناجی کشور شد

در این میان، تغییر ریل سیاست‌گذاری و تنوع‌بخشیدن به سبد محصولات صادراتی توانسته تا حدود زیادی ضربه‌گیر تحریم‌ها باشد، ضمن اینکه روند بودجه‌نویسی در سال‌های اخیر و پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم هم تغییرات شگرفی داشته که در آن سهم درآمد‌های نفتی از بودجه بسیار کمتر از سال‌های قبل شده و حتی دولت با اتخاذ تصمیمات شجاعانه مانند ایجاد پایه‌های مالیاتی جدید، اصلاح نظام اداری، بهبود محیط کسب‌وکار و مقابله با فساد که برخی ناظران و تحلیلگران آنها را غیرممکن می‌دانستند، توانسته دیوار بلند تحریم‌ها را از سر راه بردارد.

 ضمن آنکه نمی‌توان این تغییر رویه بزرگ را نادیده گرفت که سیاست مذاکره با امید به رفع تحریم تبدیل به آخرین و کم‌اهمیت‌ترین راهبرد دولت سیزدهم شده و این باور به وجود آمده که با اتکا به امکانات داخلی و بهره‌گیری از دانش متخصصان داخلی می‌توان منافعی برای کشور کسب کرد که پای میز هیچ مذاکره‌ای پیدا نشده و نخواهد شد. می‌توان اینگونه تعبیر کرد که اجرای سیاست اقتصاد مقاومتی و قطع‌کردن نفت از بند ناف اقتصاد و حذف خودتحریمی‌ها می‌تواند سفره مردم را هم دچار تغییر کند که این مسئله در صدر اولویت‌های کشور قرار گرفته است.

روایت طراحان و معماران تحریم از ناکارآمدی فشار‌ها

در کتاب «تحریم‌ها چطور کار می‌کند؟ ایران و آثار جنگ اقتصادی» که اخیرا منتشر شده، آمده است: باراک اوباما با ممانعت از تجـــارت ســایر کشور‌ها با ایران در سال۲۰۱۱ ماهیت تحریم‌های ایالات متحده را تغییر داد. تحریم‌های اوباما منبع اصلی درآمد ارزی ایران یعنی فروش نفت را مختل کرد. این تحریم‌ها همچنین موجب قطع ارتباط بانک‌های ایرانی از جمله بانک مرکزی با سیستم مالی بین‌المللی شد. تا به امروز، تاثیر اقتصادی تحریم‌ها با آنچه تشکیلات محافظه‌کار جنگ‌طلب آمریکا پیش‌بینی می‌کردند فاصله زیادی داشته است. به‌طور قطع، تحریم‌ها به دو دهه رشد اقتصادی ثابت پایان داد، اما تحریم نه باعث فروپاشی اقتصاد شد و نه قیام‌های توده‌ای برای فشار جدی بر دولت را به وجود آورد.

 انعطاف نسبی اقتصاد و تصمیم برای اجازه دادن به کاهش ارزش پول، به شروع -تاکنون بسیار کم- بازسازی اقتصادی به دور از صادرات نفت و به سمت تولید داخلی کمک کرد. به‌رغم کاهش منابع، دولت از مکانیسم حمایت اجتماعی خود برای محافظت از فقیرترین خانوار‌ها در برابر گرسنگی و سقوط به فقر شدید استفاده کرد. همچنین ریچارد نفیو، مقام سابق وزارت‌خارجه آمریکا که به عنوان معمار تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران شناخته می‌شود، با اشاره به پیش‌بینی‌های نادرست دولت ترامپ مبنی بر فروپاشی ایران طی چند ماه تاکید کرد: «دولت ترامپ از ثبات نسبی حکومت ایران سرخورده شد». نفیو نوشته است: «سال ۲۰۱۸، اظهارنظر‌های گسترده‌ای از مقام‌های ارشد آمریکایی با این مضمون شنیده می‌شد که ایران تنها چند ماه و چند ضربت شدید برای فروپاشی فاصله دارد. اعتراضات و آشفتگی‌های سیاسی در این کشور ادامه دارند، اما هیچ نشانه معقولی از وجود ناآرامی‌های استثنایی در آن دیده نمی‌شود.»

در ادامه یادداشت مقام سابق آمریکایی آمده است: «حکومت، از لحاظ سیاسی، استحکام معقولی دارد و هیچ نشانه‌ای از جدایی نیرو‌های امنیتی از آن دیده نمی‌شود.» نفیو در کتاب «هنر تحریم‌ها؛ نگاهی از درون میدان» می‌نویسید: «استقامت در برابر درد تحریم اقتصادی، همان توانایی است که یک اقتصاد در عین از دست دادن بسیاری از ظرفیت‌های تولیدی خود برای ادامه حیات دارد. مانند گروهان نظامی که حتی در صورت از دست رفتن آن، یک ارتش می‌تواند کار خود را پیش ببرد. اهمیت داشتن روش و راهبرد برای استقامت در کشور هدف این است که وقتی راهبرد‌هایی برای حفظ استقامت وجود داشته باشد، کشور‌هایی که در معرض تحریم قرار می‌گیرند، عزم خود را بالاتر برده و جایگاه خود را در این زمینه تقویت می‌کنند.»

ایران در برابر تحریم واکسینه شده است

یک کارشناس برجسته ایتالیایی در حوزه اقتصاد نیز با اشاره به پویایی و رشد اقتصادی ایران طی سال‌های اخیر تصریح کرد که تحریم‌های یکجانبه غرب علیه ایران به اقتصاد این بلوک آسیب زده و موجب شده است تا شرکت‌های غربی از بازار بزرگ ایران محروم شود. وضعیتی که به گفته او، شرکت‌های غربی را شاکی کرده است.

«جیانکارلو الیا والوری» طی یادداشتی تحلیلی می‌نویسد: «در حالی که اینجا در ایتالیا برای پیروی از دستورات ایالات متحده آمریکا مغزمان را کار می‌گیریم، فرقی هم نمی‌کند که روسای‌جمهورش خوب، بد یا حتی خواب‌آلوده باشد، اقتصاد ایران به توسعه خود ادامه می‌دهد.» والوری در گزارش خود نتیجه‌گیری کرده است: «تحریم‌ها و محدودیت‌های یک‌جانبه برخی کشور‌های غربی علیه ایران به اقتصاد غرب آسیب وارد کرده است، زیرا این تصمیم موجب گردیده تا شرکت‌های غربی از بازار ایران دور شوند. این وضعیت به طور خاص بسیاری از کارآفرینان و شرکت‌های اسپانیایی را شاکی کرده است.

 این درحالی است که جمهوری اسلامی ایران پس از اعمال تحریم‌ها، جایگزین‌هایی برای شرکت‌های غربی پیدا کرده و از کشور‌های دیگر کالا می‌خرد، اما بحران اقتصادی در کشور‌های اروپایی باعث شده است که شرکت‌های اروپایی از تصمیم‌های سیاسی برخی دولت‌های اروپایی تحت هدایت دیگران (eterodiretti)، ناراضی باشند.»

 آگاته دمارایس، دانش‌آموخته اقتصاد و عضو ارشد اندیشکده «شورای اروپایی روابط خارجی»، نیز در تازه‌ترین کتاب خود تشریح می‌کند که چرا تحریم در بیشتر موارد اثر معکوس بر جای می‌گذارد. به گفته دمارایس، اثر استفاده بی‌رویه از تحریم مانند استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک است و موجب افت اثرگذاری آن می‌شود و مقاومت‌ها نسبت به آن را افزایش می‌دهد. در صورت عدم‌رعایت این پنج عامل، کشور‌های تحریم‌شونده با تدابیری که می‌اندیشند، علاج را قبل از وقوع حادثه می یابند و با ایجاد شبکه‌های مالی مستقل، کار خود را پیش می‌برند. دمارایس این رفتار را به واکسیناسیون تشبیه می‌کند و معتقد است روسیه و ایران تا حد زیادی دچار چنین وضعیتی هستند. به گفته او، کشور‌های تحت تحریم به سه طریق می‌توانند تحریم‌های آمریکا را دور بزنند. در وهله نخست آنها می‌توانند دلار را را کنار بگذارند که با توجه به گستردگی استفاده از آن در معاملات، اقدام دشواری است.

در وهله دوم، آنها می‌توانند ساخت یک شبکه جایگزین سوئیفت را پیگیری کنند. چین این راه‌حل را از طریق راه‌اندازی شبکه «سیپس» پیگیری کرده است و حجم معاملات آن به یک‌صدم شبکه سوئیفت می‌رسد. درنهایت رمزارز بانک‌های مرکزی آخرین ابزاری است که کشور‌های تحریم‌شده می‌توانند از آن استفاده کنند.

مسیر خنثی‌سازی کامل تحریم‌ها چیست؟

در یک‌جمع‌بندی کلی می‌توان اینطور بیان کرد که با عبور از جنگ اقتصادی یکجانبه علیه ایران حالا فرصتی فراهم شده است که می‌توان در بستر انجام اصلاحات اقتصادی و تقویت تولید ملی، به تحقق رشد اقتصادی بالا در سال‌های آینده خوشبین بود.

در واقع اگر کج‌روی‌های مزمن گذشته نظیر خام‌فروشی منابع و ثروت‌های بین‌نسلی، ولنگاری نظام بانکی و بی‌توجهی به بخش‌های مولد برطرف شود، این انتظار واقع‌بینانه وجود دارد که شرایط معیشتی مردم و اهداف ذکرشده در برنامه جدید توسعه هم محقق شود.

گذشته از اعتراف سناریونویسان تحریمی به ناتوانی در ویران‌کردن بنیه اقتصادی کشور، به طور کلی مهم‌ترین محور‌های پیگیری‌شده در دولت سیزدهم برای خنثی‌سازی کامل تحریم را هم می‌توان در این محور‌ها جست‌وجو کرد که لازم است با ارزیابی و کنترل دائمی، به شکل ویژه از سوی نظام تصمیم‌گیری و اجرایی دنبال شود:

- رفع ناترازی‌های موجود در اقتصاد از جمله ناترازی در شبکه بانکی، ناترازی انرژی و ناترازی در صندوق‌های بازنشستگی

 - تقویت بازار‌های صادراتی جدید و استفاده از فرصت پیوستن به اتحادیه‌های منطقه‌ای و جهانی اوراسیا و بریکس

 - تقویت اقتصاد دانش‌بنیان و ایجاد انگیزه برای نخبگان

- کنترل جدی بازار‌های دارایی و حذف انگیزه‌های سفته‌بازانه از طریق خرید و فروش طلا و ارز

 – تقویت روابط تجاری با کشور‌های همسایه، آفریقا، آمریکای جنوبی و ایجاد قرارداد‌های دائمی برای صادرات محصول غیرنفتی و دارای ارزش افزوده

 - مقابله با ابرچالش کم‌آبی و احیای محیط‌زیست

 - بهبود محیط کسب‌وکار با هدف افزایش مشارکت مردم و بخش خصوصی در اقتصاد

 - پیگیری مبارزه با جریان‌های مافیایی و ذی‌نفوذ به قصد حذف کامل موریانه فساد از بدنه اقتصاد کشور.

جغرافیای اقتصادی ایران تحریم‌ناپذیر است

 یک کارشناس اقتصادی در مورد تحریم‌ناپذیر بودن اقتصاد ایران گفت: «اقتصاد ایران در دوران تحریم دچار افول و کاهش چشمگیر رشد اقتصادی شد، اما هیچگاه سقوط نکرد؛ دلیل این مسئله تنوع بالای محصولات تولیدی در داخل کشور است که حتی نسبت به کشور‌های همسایه و کشور‌های حوزه خلیج‌فارس دارای تفاوت‌های بسیاری هستیم، چراکه این کشور‌ها تنها به نفت متکی هستند، اما ایران با کشاورزی، معادن، صنعت پتروشیمی و دیگر صنایع توانسته روی پای خود بایستد و علاوه بر تامین نیاز‌های داخلی، توسعه صادرات و کشف مقاصد جدید صادراتی را دنبال کند.»

علی حیات‌نیا بیان کرد: «شرایط اقلیمی و جغرافیای اقتصادی ایران باعث شده تحریم‌ها و جنگ اقتصادی آمریکا و اروپا به نتیجه نرسد، برای مثال ایران در برخی محصولات کشاورزی جزو برترین کشور‌های جهان است یا در حوزه محصولات معدنی پیشرو هستیم، بنابراین با چنین ویژگی‌هایی نمی‌توان تصور کرد اقتصاد ایران زمینگیر شود.» این کارشناس اقتصادی افزود: «البته باید به این نکته توجه کرد که برای به حداقل رساندن اثر تحریم‌ها، باید زنجیره ارزش محصولات را تکمیل و نفت را از بودجه کشور تا حد ممکن حذف کرد، همچنین اصلاحات ساختاری را در نظام اقتصادی و صنایع کشور انجام داد.» حیات‌نیا تاکید کرد: «با انجام اصلاحات عمیق اقتصادی و رفع نقاط آسیب‌پذیر می‌توان به این موضوع خوشبین بود که دیگر با اعمال تحریم دچار نوسانات در سطح بازار و کلیت اقتصاد نباشیم.»

منبع: شهروند

باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی وبگردی